Jak Kazimierz Jagiellończyk miał Wielkiej Ordzie pomóc Wielkie Księstwo Moskiewskie zdobyć

 Mało znana przynajmniej w szkołach o tym nieuczą pewna historia związana z Achmatem (1465 - 1480) - władcą tatarskim, chanem Złotej Ordy. Zwłaszcza teraz, gdzie na dzikich polach mamy kolejną awanturę. A było to tak.

Klęski poniesione przez Mongołów w walkach z egipskimi Mamelukami oraz upadek Królestwa Jerozolimskiego w 1291 roku spowodowały, że Zachód stracił zainteresowanie nawiązywaniem politycznych układów z Mongołami.

W  Europie Wschodniej umocniła się natomiast zachodnia dzielnica imperium mongolskiego, tzw. Złota Orda, która zaczęła odgrywać znaczącą rolę w życiu politycznym całego regionu. Szczyt jej potęgi przypadał na pierwszą połowę XIV wieku za rządów chanów Uzbeka i Dżanibeka. Od drugiej połowy XIV wieku widoczne jest osłabienie Złotej Ordy. W wieku XV przekształciła się ona w tzw. Wielką Ordę.

Chan Wielkiej Ordy Ahmet  zaniepokojony rosnącą potęgą Wielkiego Księstwa Moskiewskiego zawarł układ wojskowy z wielkim księciem Kazimierzem Jagiellończykiem (jako z władcą Litwy, a nie z królem polskim, którym Kazimierz był również).

W 1472 wojsko Achmata ruszyło na Moskwę. Nad rzeką Oką miały czekać wojska litewskie, które jednak nie przybyły, ponieważ Kazimierz zaangażował się wtedy w konflikt dynastyczny na Węgrzech. W obozie tatarskim wybuchła zaraza, zmuszająca do zaniechania ataku.

W 1480 ponownie zawarł przymierze z Kazimierzem Jagiellończykiem.  Achmat marzył o odtworzeniu dawnego imperium i chciał przywrócić jego chwałę. Iwan, Wielki Książę Moskiewski odmówił płacenia daniny i Achmet postanowił wyprawić się po księcia Iwana i pod swe panowanie przywrócić. Ruszył od dołu od strony Donu, z zachodu miała przyjść Polska i Litwa z pomocą.

Tym razem Tatarzy czekali na Litwinów i Polaków na rzeką Ugrą. Wojska litewskie i polskie i tym razem nie przybyły, a powodem była tzw. wojna popia. Po drugiej stronie rzeki rozbiły obóz siły Iwana III Srogiego, wielkiego księcia moskiewskiego. Tatarzy nie zaatakowali, a gdy rozpoczęła się surowa zima, wrócili do Saraju. I w drodze powrotnej zezłoszczony na brak uzgodnionej pomocy palił włości litewskie.

Wtedy w pogoń ruszyły wojska księcia Iwana i zdobywają Seraj. Iwan pozyskuje do pomocy wewnętrznego wroga Achmeta chana krymskiego Mengli Gireja, z którym wcześniej zawarł sojusz

Otoczył on Białą Wieżę (Sarkel) i tam go zamordował . To był rok 1480.

To zdarzenie oznaczało w praktyce całkowite uwolnienie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego z podległości chanom tatarskim. Synowie Achmeta na stepach nadwołżańskich nosili tytuły carów, który  potem został uznany na tytuł panującego w Wielkim Księstwie Moskiewskim.