środa, 9 października 2019

Żydowski król Polski

Lata osiemdziesiąte XVI wieku nie przestają mnie zdumiewać – będę jeszcze do nich wracał, a dzisiaj taki oto cymes.
Samuel Juda Katzenellenbogen w 1556 został rabinem Wenecji. Jego ojciec też był tam rabinem, a przy tym uczniem Jakuba Pollaka z Lublina**. Hagada mówi że Samuel przyjął gościnnie polskiego księcia Mikołaja Krzysztofa „sierotkę” Radziwiłła, gdy ten odwiedził Padwę. Kiedy książę znalazł się w potrzebie, zwrócił się do Katzenellenbogena, który udzielił mu niezbędnych funduszy na dalszą podróż, prosząc w zamian żeby okazał łagodność wobec Żydów w swoim kraju i chronił ich przed oskarżeniem o mord rytualny…
W dowód wdzięczności Radziwiłł podjął się odszukania w Polsce jego syna Saula, który przebywać miał w jednej z tamtejszych jesziw. Faktycznie chłopak przebywał w światowej sławy szkole talmudycznej w Brześciu Litewskim, skąd Radziwiłł zabrał go na swój dwór.
Saul miał wzbudzać zachwyt swoją wiedzą i mądrością, stając się sławnym w całym państwie. Wkrótce zgromadził wielki majątek, będąc bankierem i dzierżawcą ceł i warzelni soli na Litwie. 17 maja 1578 uzyskał nawet przywilej królewski na kupno soli wielickiej w Koronie.
W czasie bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego w 1586, niezdecydowana szlachta długo nie mogła wybrać jego następcy. Wobec podwójnej elekcji Maksymiliana Habsburga i Zygmunta III Wazy – w końcu miano skorzystać z powołania króla tymczasowego (rex pro tempore), którą to godność miano zaproponować Radziwiłłowi. Ten jednak odmówił, ale wysunął kandydaturę Saula.
W 1587, wśród powszechnego entuzjazmu, został okrzyknięty w Lublinie królem Saul Wahl (wahl – niem. wybór) przez szlachtę. Jego panowanie miało trwać tylko jedną noc, miał wtedy wydać wiele nowych praw i przywilejów, poprawiających położenie Żydów w Polsce.”
PS. A cała ta bajka została napisana na zlecenie – wpierw w 1844 w Londynie Hirsz Edelman wydał Gedullat Sha’ul („The Elevation of Saul”), aby w 1854 dołożyć genealogię Denisa Mosesa Samuela, potomka owego „króla Polski”: https://en.wikipedia.org/wiki/Hirsch_Edelmann
Samuel was the son of the wealthy London merchant Moses Samuel (d.1839). In early life, he migrated to Rio de Janeiro and arranged loans for its government. After 17 years in Brazil, he returned to London as a financier. A very wealthy man, in 1854 he was created a baron of Portugal. His wife, Amelia [jego bratanica!!], was the niece [wnuczką] of Levi Barent Cohen. His brother Samuel Moses Samuel (1773–1873) was also a very wealthy financier and merchant, trading especially with Brazil. He lived to be 99, and was related by marriage to the Rothschilds and Montefiores. His daughters married Sir David Salomons and Samuel De Worms.
No więc ów Samuel Moses wydał córkę Amelię za swojego młodszego brata, a inną córkę Henriettę za Solomona Bendykta którego Franciszek Józef w 1871 uczynił dziedzicznym baronem. Wszak matka Solomona to Schönche Jeannette Rothschild (1771–1859), córka samego Mayer Amschel Rothschilda, więc za wujów miał on najsłynniejszy rotszyldowski kwintet.
Za to ich syn, baron George ożenił się z Louise, córką Amelii, czyli ze swoją kuzynką 1go stopnia… Z kolei inny syn, Henryk, porzucił ich wiarę, ale za to jego córka stała się menedżerką Rolling Stonesów…
Na zakończenie wypada przypomnieć teścia Mosesa Samuela https://en.wikipedia.org/wiki/Levy_Barent_Cohen
Cohen moved to England with his brother [Salomon Shlomo David Cohen-Chazzan]. By 1778, Cohen had developed a large business in London. He became known as one of the leading merchants of the city. Cohen was naturalized as a British subject in 1798. Through the distinguished marriages which his children contracted, nearly all the leading Jewish families in England were connected with him. His daughter Hannah became the wife of Nathan Mayer Rothschild; the second daughter, Judith, married Moses Montefiore; the third daughter, Jessie, married Myer Davidson. His brother also was the great-grandfather of Karl Marx.
__
**) After the accession of King Sigismund I in 1506, many Jews left Bohemia and went to Poland, founding a community of their own at Kraków. Pollak followed them, officiating as rabbi and organizing a school for the study of the Talmud, which, up to that time, had been neglected in Poland. This institution trained young men to introduce the study of the Talmud into other Polish communities. In 1530 Pollak went to the Holy Land, and on his return took up his residence at Lublin, where he died on the same day as his opponent, Abraham Minz. His most famous pupils were Rabbi Shalom Shachna of Lublin and Meïr of Padua (Maharam Padua).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz